Alternativni nikotinski i duvanski proizvodi, koji se koriste bez procesa gorenja, imaju itekako važnu ulogu u smanjenju štete od posljedica pušenja, pokazuje i posljednji u nizu snažnih naučnih dokaza.

Naime, to je utvrdilo istraživanje iza kojeg stoji “Cochrane”, globalna nezavisna mreža istraživača u području zdravlja koja radi na način da stručnjaci – istraživači upoređuju sve svjetske relevantne i recentne studije na određenu zdravstvenu temu i donose nezavisni zaključak koji se objavljuje u “Cochrane” biblioteci, tj. zbirki odnosno bazi podataka koja pruža visokokvalitetne, nezavisne dokaze koji podržavaju donošenje odluka u zdravstvenoj zaštiti.

Prošlog novembra, “Cochrane” je objavio pregled svih relevantnih naučnih studija (revidirano je 61 istraživanje na uzorku od 16.759 odraslih pušača) o korisnosti e-cigareta u prestanku pušenja i potvrdio da su e-cigarete znatno efikasnije u prestanku pušenja od postojećih nikotinskih zamjenskih terapija, kao na primjer nikotinskih flastera.

Na taj način, “Cochrane” istraživanje potvrdilo je da prihvatanjem alternativnih proizvoda pušače možemo prebaciti na potencijalno manje štetne alternative i time pozitivno uticati na ukupnu zdravstvenu sliku građana.

U Hrvatskoj, gdje ima oko milion odraslih pušača su, primjenjujući najnovija saznanja iz Cochrane mreže, izračunali da podsticanje pušača na prelazak na alternativne proizvode može dovesti do toga da 350.000 do 500.000 pušača ovisnost o cigaretama u relativno kratkom roku zamijeni manje štetnim proizvodima, a godišnje oko 15.000 pušača kompletno izvede iz nikotinske ovisnosti.

Podsjetimo, alternativni duvanski i nikotinski proizvodi širom svijeta izazivaju diskusiju o tome koliko pridonose smanjenju pušenja i s pušenjem povezanih bolesti.

Dok su u sve više evropskih zemalja ti proizvodi sastavni dio strategija smanjenja štete od pušenja koje podstiču odrasle pušače na prelazak sa cigareta na potencijalno manje štetne proizvode poput e-cigareta, nikotinskih vrećica i grijanih duvanskih proizvoda, u drugim zemljama, uključujući BiH, na te proizvode se i dalje ne gleda na taj način.

S druge strane, zemlje koje su prihvatile strategije smanjenja štete od pušenja postižu sve bolje rezultate, a nauka nudi sve više dokaza da su upravo alternativni proizvodi jedno od ključnih rješenja za smanjenje pušenja širem svijeta.

Recimo, Švedska prednjači u primjeni koncepta smanjenja štetnosti. Naime, u posljednjih 15 godina ta zemlja je uspjela smanjiti svoju stopu pušača s 15 na 5,6 odsto. Za uspjeh u smanjenju pušenja ključan je bio prelazak pušača s cigareta na druge manje štetne duvanske i nikotinske proizvode.

A, nova studija pod nazivom “Saving Lives Like Sweden” (Spašavajući živote kao Švedska) pokazala je da bi skoro tri miliona Evropljana i danas pilo svoju jutarnju kafu da su evropske zemlje sprovele švedsku strategiju prevencije pušenja.

Zato je posebno važno novo objavljeno istraživanje IPSOS-a sprovedeno na populaciji bivših pušača u Švedskoj (njih 1.000) koji su prešli na alternativne proizvode, a koje je otkrilo njihovu motivaciju za prelazak i ostanak na manje štetnim alternativama u odnosu na cigarete.

Skoro dvije trećine ispitanika navelo je zdravlje kao glavni razlog zašto su prešli na alternativne proizvode, dok ih je petina rekla da je presudan bio uticaj društva. Dokazano je, takođe, da što jednostavniji pristup alternativnim nikotinskim proizvodima, kao što su nikotinske vrećice, vaping ili grijani duvanski proizvodi, ima važnu ulogu za prestanak pušenja.

Široka dostupnost tih proizvoda bila je ključna za prelazak na njih za više od polovinu bivših pušača obuhvaćenih istraživanjem. Dodatno, pristupačnost cijene alternativnih proizvoda takođe je važan razlog prelaska pušača na te proizvode.

Više od polovine ispitanika u istraživanju navelo je da bi vlasti i sistemi javnog zdravstva trebali u većoj mjeri podržavati prelazak pušača na alternativne duvanske i nikotinske proizvode, prepoznajući važnost komunikacije i kredibilnih izvora informacija za pušače.

Zanimljiv je i pristup Velike Britanije, koja je takođe vodeća zemlja u smanjenju broja pušača. Njihove NICE smjernice o prevenciji pušenja, promociji prestanka i liječenju ovisnosti od pušenja sadrže i uputstva i za zdravstvene radnike i za laike. Britanski National Health Service (NHS) ima uputstva za pacijente pušače šta su e cigarete, kako funkcionišu, koliko su sigurne, te ih se navodi kao pomoć u prestanku pušenja.

Nezavisne.com